AKRAN ZORBALIĞI NEDİR?

Akran zorbalığı, bir tür saldırgan davranıştır. Akran zorbalığının tanım olarak bilinmesi günlük hayatta fark edilip müdahalesini kolaylaştırmamaktadır. Bu tanımın çatışmadan ayırıcı yönlerinin konuşulması gerekmektedir. Peki bu ayırıcı yönler nelerdir?

• Öğrencinin/ çocuğun bilinçli/kasıtlı olarak karşı tarafı incitmeye çalışması
• Sistematik şekilde tekrarlayıcı olması
• Taraflar arasında güç dengesinin olmaması

Özellikle güç dengesinin olmaması maddesine bakacak olursak; zorbalığa maruz kalan tarafın bilişsel, fiziksel ya da duygusal açıdan diğer taraftan zayıf olmasıdır. Bu zayıflık sadece engel durumu olmamakla birlikte göçmen bir ailenin çocuğu olması nedeniyle dil becerilerinde birtakım eksikliklerin var olması da olabilir.

Zorbalığa maruz kalan ve zorba davranışlar sergileyen çocukların özelliklerine ve ortaya çıkan durumlara da daha detaylı bakmak gerekir. Maruz kalan çocuklarda; psikosomatik belirtiler dediğimiz fiziksel herhangi bir problem olmamakla birlikte tamamen bu zorlayıcı sürecin neden olduğu baş ağrısı, mide bulantısı gibi belirtiler ve bu nedenle de okula gitmek istememe görülebilir. Depresyon, kaygı, yalnızlık ve özellikle ergenlik döneminde akran zorbalığı da dahil tüm zorbalıklara maruz kalan çocuklarda intihar girişimi ya da düşünceleri görülmektedir.

Zorba davranışlar sergileyenlere olan etkileri ise; uzun vadede ergenlik dönemine geçtiklerinde daha fazla suça yönelik davranışlar gözlemlenir, alkol, madde kullanımı ya da antisosyal davranışlar ortaya çıkabilir.

Aileler için çocuklarının okulda ya da sınıfta baskın karakterler olması, okulda belirli bir grupta fikirlerini ve davranışlarını geçirmesi olumlu bir özellik gibi görünse de dikkatli şekilde durumlar gözlemlenmeli, öğretmenlerinden görüş alınmalıdır.

Zorbalık kavramına artık yeni bir kavram daha eklenmiştir “sanal zorbalık”. Özellikle ergenlik dönemindeki gençler sanal ortamda kendisini bir başkası gibi tanıtan ya da kendisine ait olmayan kişisel bilgi ve fotoğrafa sahip kişilerle kurdukları iletişim üzerinden zorbalığa maruz kalabilmektedirler. Sanal ortamda bilgilerin, konuşmaların kalıcı hal alacağını düşünemeyen daha çok riskli davranışlar alma eğiliminde olan ergenlerde bu durum sıklıkla görülmektedir. Zorbalığa maruz kalan çocuklar özellikle aşırı koruyucu aileler tarafından yetiştirilmiş çocuklar, zorba olarak nitelendirilen çocuklar ise tutarsız disipline maruz kalan, otoriter ailelerden gelen, aile içi şiddete maruz kalıp şiddeti bir örüntü haline getirmiş -ki bu çocuklar şiddeti meşrulaştırmaktadır- çocuklar yer almaktadır.

Ebeveynlere düşen ise maruz kalan çocuklara güvende olduğu duygusunu verebilmek, uygulayan çocuk için ise çocuğun değil davranışın onaylanmadığını anlatmak kalıcı çözümler getirecektir.

En önemlisi ise bu konuda okul, öğretmenler, aile ve çocuklar eğitilmelidir. Saldırganlığı önleme komisyonları okullarda oluşturulabilir, çocuklara saldırganlık, türleri ve önleme konuları anlatılabilir. Çünkü birçok çocuk zorbalığa maruz kaldığı halde bunu ifade etmekte güçlük yaşamakta açık bir iletişim ortamı bulamadığı için içine kapanarak durumu kabullenmektedir.