BİR MİLYON YAZILIMCI PROJESİ

Türkiye’de Yazılım Mühendisliği alanında lisans ve lisansüstü bağlamında eğitim ve öğretim sürdüren Üniversitelerimizin sayısı her yıl artış göstermektedir. 2019-2020 akademik yılı itibariyle eğitim ve öğretim sürdüren toplam 5 devlet üniversitesi ve 21 Vakıf üniversitesi bulunmaktadır.  Yazılım Mühendisliği alanında eğitim ve öğretim sürdüren Üniversitelerimiz aşağıda verilmiştir. Tablodan görülen devlet ve vakıf üniversitelerine 2019-2020 akademik döneminde yerleşen toplam öğrenci sayısı 1.514’tür. Kaba bir projeksiyon yapılacak olursa, Türkiye’de her yıl 1200-1300 civarında Yazılım Mühendisi yetiştirilmektedir.

Bu üniversitelerin dışında yazılım mühendisliği bulunan, ancak yeterli öğretim üyesi bulunamadığı için açılamayan üniversitelerimiz de mevcuttur.

Dünyada geleceğin meslekleri arasında Yazılım alanı üst sıralardadır. Artık dünya yönetiminde yazılımcıların önemli bir rol oynayacakları bilinmektedir. Covid-19 Virüsü nedeniyle alışılagelmiş eğitim sistemlerini terk etmek mecburiyeti doğmuştur. Gelişmiş dünya ülkelerinde olduğu gibi Türkiye de eğitim bağlamında kendisini uzaktan eğitim içerisinde bulmuştur. Bu ani değişim dahi, yazılımcı mesleğinin aniden zirve yapmasının yolunu açmıştır.

Yükseköğretim Kurulu dijital bağlamında değişen dünya koşullarına uyum sağlamak için 2019 Şubat ayında dijital dönüşüm ile ilgili bir hareketi Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesinde Doğu ve Güneydoğu Anadolu’da yer alan 8 pilot üniversite arasında başlatmıştı. Proje ile öğretim üyeleri ile üniversite öğrencileri, "Learning Management System-LMS" ağı üzerinden interaktif şekilde iletişime geçerek derslerini ve projelerini yüz yüze eğitimin yanında dijital ortamda da sürdürmesi sağlanması amaçlanmıştır. Üzerinden henüz bir yıl geçmeden Corona Virüsü salgını, bu projenin ne kadar haklı ve yerinde bir karar olduğunu adeta kanıtlamış ve üniversitelerin birçoğu olayı tam anlamadan kendilerini uzaktan eğitim içerisinde buluvermişlerdir. Bu ani gelişme, yazılımcıların önemini daha artırmıştır.

Bir yandan Corona virüsü bir yandan da uzaktan eğitim kargaşası, bazı kurum ve kuruluşları harekete geçirmiştir. BTK akademi tarafından üç yılda bir milyon yazılımcı projesini çok hızlı bir şekilde devreye almıştır. Bu proje kapsamında çevrimiçi eğitim platformları üzerinden algoritma, büyük veri, bilgisayar programlama, ofis programları, oyun programları, siber güvenlik, iş zekâsı, veri tabanı vb. dersler verilecektir.

Hazine ve Maliye Bakanlığı 20 Nisan 2020 tarihinde bir kılavuz yayımlayarak, sisteme nasıl kayıt olunabileceği, sertifika programını tamamlayanların istihdam alanlarının neler olabileceğini detayları ile yayımlanmıştır (https://1milyonistihdam.hmb.gov.tr/login).  

Eğitimlerini bitirenler İş Analisti, Network Uzmanı, Proje Yöneticisi, Raporlama Uzmanı, Sızma Testi Uzmanı, Siber Güvenlik Uzmanı, Sistem Uzmanı, Sistem Analisti, Veri Analisti, Veritabanı Yöneticisi, Web Tasarım Uzmanı, Yazılım Geliştirme Uzmanı olarak ve diğer birçok alanda iş bulabileceklerdir.

Bu proje yazılım alanında ara eleman tedariki için bir çözüm olabilir. İleride Hindistan’da olduğu gibi evde yazılım geliştirme dinamiklerini harekete geçirebilir. Ancak bu gelişmeleri mühendislik seviyesinde de geliştirmek kaçınılmazdır.

Yukarıda açıklandığı üzere yıllık Yazılım Mühendisliği bölümü mezunları sayısının 1200-1300 olduğu dikkate alındığında, mühendislik bağlamında da bazı çözüm yollarının aralanması gerektiği görülecektir.

ISCED (International Standard Classification of Education), dünyada eğitimin standart sınıflandırılması gayesiyle yapılmış bir çalışmadır. Amaç, dünyada bölüm ve program adlarında bir standardizasyon oluşturmaktır. 2019 yılının ilk aylarında YÖK’te bölüm adlarının güncellenmesi amacıyla bir dizi toplantılar yapılmıştır. Kurulan komisyonlar birkaç kez bir araya gelerek, mevcut bölümlerdeki isim kargaşalarını giderecek çözümler üretmeye çalışmışlardır.

Bu çalışmalar kapsamında Bilgisayar Mühendisliği Bölümleri “07-Mühendislik, İmalat ve Yapı” Geniş alanı içerisinde 071-Mühendislik ve Mühendislik İşleri” dar alanının altında 0714-Elektronik ve Otomasyon” içerisinde yer almıştır. Bilgisayar Mühendisliğinin kodu: 006.0714.001.001’dir. Yükseköğretim Kurulunda yapılan bu çalışma sonucunda, Bilgisayar Mühendislerinin ağırlıklı uğraş alanları elektronik ve otomasyon olduğu anlaşılmaktadır. Dolayısıyla bu bölüm mezunları, robotik, otomasyon, kontrol ve elektronik ağırlıklı yetiştirilmeleri söz konusudur. Bu nedenle Yazılım Mühendisliği, Bilgisayar Mühendisliğinden ayrılmaktadır. Çünkü Yazılım Mühendisliği bölümleri tamamen yazılım alanında yetişecek şekilde müfredatlara sahiptir.

Diğer taraftan ülkemizde birçok mühendislik ve fen bölüm mezunları istihdam sorunları nedeniyle boştadır. Yeterli bilgi ve alt yapıya sahip bu kitlenin yazılım konusunda değerlendirilmesi sağlanabilir. Örneğin dört yıllık makine, elektrik, elektronik, kimya, fizik, metalürji, enerji, matematik, istatistik, otomotiv, çevre, inşaat, biyomühendislik vb. bölüm mezunu olup da işsiz elemanların yazılım alanında yetiştirilmeleri sağlanabilir. Belirli alt yapısı ve bilgi birikimi olan bu kitlenin, yazılım alanında formatör olarak yetiştirilmeleri düşünülmelidir.

1990 yıllarının ilk yarısında YÖK/Dünya Bankası II. Endüstriyel Eğitim Projesi kapsamında ortaöğretim ve bazı Teknik Eğitim Fakültelerine modern bilgisayar laboratuvarları kurulmuştur. Ancak özellikle ortaöğretimdeki laboratuvarları sevk ve idare edecek öğretmen açığı yüzünden, çare olarak Formatör Bilgisayar öğretmeni yetiştirme projesi yapılmıştır. Farklı branşlardaki öğretmenler bazı üniversitelerde yaz aylarında yoğunlaştırılmış eğitimlere tabi tutulmuş ve başarılı olanlara sertifikalar verilerek, bu öğretmenlerin okullarındaki bilgisayar derslerini yürütmeleri sağlanmıştır.  

Sonuç olarak, Yazılım Mühendisi yetiştiren üniversitelerimizin ilgili bölümleri, lisans diplomasına sahip alan dışı mezunlarına sertifika programları açabilir. Bu guruba, başardıkları her bir ders sertifika verilebilir. Derslerin tümü de uzaktan eğitim şeklinde sürdürülebilir. Böylece şu anda atıl vaziyetteki lisans mezunlarının, yazılım alanındaki çalışmalara katkı sağlamaları ve istidam edilmelerinin yolu açılabilir.