DÖRT OTOBİYOGRAFİK TEPKİ;

İnsanlar olarak dinleme esnasında şu dört tepkiden birini veririz. Değerlendiririz; ya kabul ederiz, ya etmeyiz. Yoklarız; kendi değer yargımıza göre sorular sorarız. Akıl veririz; kendi deneyimlerimize dayanarak tavsiyede bulunuruz. Yorumlarız; insanları kavramaya, dürtü ve davranışlarını kendi dürtü ve davranışlarımıza dayalı olarak açıklamaya çalışırız.

Tüm bu tepkileri doğal olarak veririz. Tüm bunlar içimize işlemiştir. Yaşamımız bunların örnekleri etrafında döner. Ama bunlar gerçekten anlama yeteneğimizi nasıl etkiler?

Oğluyla iletişim kurmaya çalışan bir baba düşünün. Baba çocuğun söylediği her şeyi tam olarak açıklamadan değerlendirecek olursa çocuk kendisini babaya açılacak kadar rahat hisseder mi? Baba bu çocuğa psikolojik solunum olanağı verebilir mi?

Birey yoklandığı zaman ne hisseder? Yoklama yapmak ‘ yirmi soru oyunu’ nu oynamaktır. Otobiyografiktir, denetler ve saldırır. Aynı zamanda  mantıksaldır ve mantık dili, duygu dilinden farklıdır.

Bugün yirmi soru oyununu oynayıp, birisi için neyin önemli olduğunu bulamayabilirsiniz. Anne ve babaların çocuklarıyla yakınlaşamamalarının başlıca nedenlerinden biri de, sürekli yoklama yapmalarıdır.

‘Nasıl gidiyor oğlum’
‘iyi’
‘Ee son zamanlarda neler oldu bakalım’
‘hiçbir şey’
‘Okulda heyecan verici bir şeyler oluyor mu?’
‘Pek olmuyor’
‘ Hafta sonu için planların nedir?
‘Bilmiyorum’

İşte bu tür cevaplar veren bir bireyi telefonda saatlerce arkadaşlarıyla konuşmaktan alıkoyamazsınız, ama size bir-iki kelimelik yanıtlar vermekle yetinir. Eviniz, onun yemek yediği ve uyuduğu bir moteldir. Sizinle hiçbir şeyini paylaşmaz, size hiç açılmaz.

Dürüstçe düşünürseniz açılması için bir nedende yoktur; çünkü yumuşak karnını size her açışında ,  öğütleriniz ve ‘sana söylemiştim’ gibi laflarınız onu fil gibi ezip geçer.

Karşılıklı  ilişkilerimizde, iletişimimizde her şeyden önce anlayışlı ve empatik bir dinleyici olmak zorundayız. Empatik dinleyici karşısındakilerin içinden geçenleri çabucak okuyup öyle bir kabul ve anlayış gösterir ki, insanlar kendilerini bu tür kişilere hemen açarlar.

Bunun sonrası da anlaşılmaktır. İnsanlar anlaşılmak ister. Karşımızdaki kişiye gerçekten anlaşıldığı hissini verebilmişsek çözemediğimiz sorun kalmamış demektir.