İSVEÇ VE FİNLANDİYANIN TÜRKİYE AÇMAZI

Rusya'nın 24 Şubat'ta Ukrayna'yı işgale başlaması, başta Avrupa kıtasında olmak üzere küresel güvenlik ortamını kökünden değiştirdi. İkinci Dünya Savaşı sonrası dönemde Avrupa'da görülen en büyük savaşın diğer ülkelere ve kıtanın diğer coğrafyalarına sıçrama olasılığı, özellikle NATO üyesi olmayan ülkelerde güvenlik kaygılarını artırdı.

NATO'nun 5'inci Maddesinin yarattığı güvenlik şemsiyesinden yararlanmak isteyen ilk ülke, Rusya ile 1300 kilometre sınır paylaşan Finlandiya oldu.

İsveç kamuoyu da Fin komşularını takip etti ve ülkenin 200 yıllık tarafsızlık politikasını sonlandırdı.

İki ülkenin de NATO'ya üyelik başvurusu, ittifaka yönelik önceki tarafsızlık politikasında radikal bir değişimi de beraberinde getiriyor. Bu nedenle atılan adımlar tarihi olarak görülüyor.

Ancak, NATO'nun iki ülkeyle birlikte genişleme olasılığı Türkiye'nin itirazıyla karşı karşıya.

Türkiye, PKK ve YPG'ye destek verdikleri gerekçesiyle iki ülkenin NATO'ya katılımına itiraz ediyor. Bu da ittifakta genişleme krizinin kapısını açıyor.

Peki, NATO ve iki ülke Türkiye'yi ikna edebilecek mi? Bu tartışmalar sırasında Cumhurbaşkanı Erdoğan neden Yunanistan örneğini verdi? Türkiye ne istiyor ve benzer krizler daha önce yaşanmış mıydı?

Türkiye'nin itiraz nedenlerini ve anlaşmazlığın giderilip giderilemeyeceğini değerlendirdik.

Türkiye neden karşı çıkıyor?

Türkiye, 1952'den bu yana üye olduğu NATO'nun açık kapı politikasını destekleyen bir tutum izledi. Soğuk Savaş sonrası dönemde 1999 ve 2004'de eski Sovyet bloku ülkelerinin ittifaka katılmasını da destekledi.

İsveç ve Finlandiya'nın katılımına itirazının nedeni ise bu iki İskandinav ülkesinin, "Türkiye'nin terörle mücadelesine destek vermemesi" ve hatta PKK'nın Suriye uzantısı olan YPG'ye destek vermeleri.

PKK; Amerika Birleşik Devletleri, Avrupa Birliği ve İngiltere tarafından da "terör örgütü" olarak nitelendiriliyor. Ancak, PKK'ya bağlı YPG, Suriye'nin kuzeyinde IŞİD'e karşı savaşan ABD liderliğindeki koalisyonun ana ortağı durumunda.

Ankara, hem İsveç hem de Finlandiya'nın PKK üyelerine ev sahipliği yaptığını söylüyor.

Özellikle İsveç'in YPG'ye askeri ekipman ve mali destek sağladığını söyleyerek rahatsızlığını ifade eden Türkiye, bu ülkeden yargılamak için talep ettiği 21, Finlandiya'dan talep ettiği 12 kişinin iade edilmemesini de gündemde tutuyor.

Her iki ülke de, 2019 yılında Suriye'nin kuzeyinde gerçekleştirilen ve YPG'yi hedef alan Barış Pınarı Operasyonu'nun ardından Türkiye'ye silah ambargosu uyguladı. Bu da Ankara açısından iki ülkenin NATO'ya katılımını sorunlu kılan konulardan biri.

.

Türkiye'nin İsveç ve Finlandiya üyelikleri ile ilgili olarak gündeme getirdiği bir başka argüman ise, daha önce NATO'dan ayrılan Yunanistan ve Fransa'nın ittifaka dönüş süreçleri oldu.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Soğuk Savaş dönemi sırasında Fransa ve Yunanistan'ın, daha önce ayrıldıkları NATO'nun askeri kanadına dönme başvurularına Türkiye'nin onay vermesini büyük bir hata olarak niteledi ve bu hatanın bir daha tekrarlanmayacağını vurguladı.

Fransa ve Yunanistan, Türkiye'nin, uluslararası ilişkilerinde en çok şikayet ettiği ülkeler arasında.

Özellikle Yunanistan ile Ege ve Akdeniz'den kaynaklanan tarihsel anlaşmazlıklar iki ülkeyi 1996 ve 2020'de olduğu gibi askeri olarak da karşı karşıya getirme potansiyeline sahip.

Yunanistan, 1974'te Kıbrıs Harekatı'na tepki vermediği gerekçesiyle NATO'nun askeri kanadından ayrılmıştı.

Türkiye, 1980 darbesine kadar Yunanistan'ın dönüşüne onay vermemiş ancak 12 Eylül askeri darbesinden sonra yönetimi devralan hükümet, Atina'nın dönüşüne

Fransa da Charles de Gaulle'ün cumhurbaşkanlığı sırasında 1966'da ABD ve İngiltere'nin ittifak içindeki hakimiyetine tepki olarak askeri kanattan ayrılmış, ülkenin ittifaka tam dönüşü Nisan 2009'da gerçekleşmişti.

Kuruluşunun 73'üncü yılını kutlayan NATO'nun uzun tarihi içinde hem genişleme gündemi hem de diğer ittifak içi karar alma süreçlerinde zaman zaman önemli bunalımlar yaşandı.

Örneğin Yunanistan, Makedonya'nın NATO'ya katılımını, isim tartışması nedeniyle 10 yıla yakın bir süre engelledi.

Cumhurbaşkanı Erdoğan Türkiye'nin NATO'nun genişlemesi konusunda 'geçmişteki hatalarını' tekrarlamayacağını söyledi

Sorun, Üsküp yönetiminin, ülkenin anayasal ismini Kuzey Makedonya olarak değiştirmesi sonucunda aşıldı ve ülke NATO'ya 2020'de katıldı.

Türkiye'nin 2009'da NATO genel sekreterliğine aday gösterilen eski Danimarka Başbakanı Anders Fogh Rasmussen'e karşı çıkması son dönemde yaşanan bunalımlar arasındaydı.

Rasmussen'in 2006'da karikatür krizi sırasında izlediği siyasetten memnun olmayan Ankara, ittifakın başına başka birinin geçmesi gerektiğini savundu.

Uzun müzakereler sonunda Türkiye, ittifakın hem siyasi hem de askeri kanadında önemli makamlarda temsil hakkı elde etti ve sorun aşıldı.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, konunun gündeme geldiği andan bu yana yaptığı açıklamalarda Türkiye'nin, bu iki ülkenin NATO'ya katılımına olumlu bakmayacağını vurguladı. Ancak Erdoğan'ın başdanışmanı İbrahim Kalın, kapının tam kapanmadığını, Türkiye'nin güvenlik gereksinimlerinin karşılanması gerektiğini kaydederek müzakere mesajı verdi.

Pek çok analist de Erdoğan'ın iki ülkeye karşı çıkmasına rağmen, müzakere etmeye istekli olacağına ve nihayetinde de ittifakın genişlemesi konusunda müttefikleriyle hemfikir olacağına inanıyor.

"Türkiye bunu, kendi uluslararası ve iç güvenlik endişelerini müttefiklerine hatırlatmak ve sesini duyurmak için bir fırsat olarak görüyor

Türkiye-İsveç-Finlandiya arasındaki ilk görüşmeler, 15 Mart'ta Berlin'de NATO toplantısı sırasında üç ülke dışişleri bakanları arasında gerçekleşti. Taraflar arasındaki görüşmelerin hem teknik hem de siyasi düzeyde ileriki günlerde süreceği kaydedildi.

Sorunun çözümü için Türkiye, özellikle İsveç'ten kendi güvenliğini tehlikeye attığını düşündüğü davranışlardan ve siyasetten vazgeçmesini, YPG'ye askeri desteği kesmesini istiyor. Ayrıca başta İsveç olmak üzere NATO ülkelerinin Türkiye'ye uyguladığı silah ambargosunun da kalkmasını talep ediyor.

NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg'in de "değerli bir müttefik" olarak tanımladığı Türkiye'nin güvenlik ile ilgili beklentilerinin karşılanması gerektiği açıklamasından sonra Stockholm ve Helsinki yönetimlerinin Ankara'ya sunacakları paketlerin içeriği sürecin yönünü belirleyecek.

İngiltere merkezli düşünce kuruluşu Chatham House'da Orta Doğu ve Kuzey Afrika Programı Yardımcı Üyesi Galip Dalay da, BBC'ye yaptığı değerlendirmede, "daha çok bir hoşnutsuzluk işareti" olarak değerlendirdiği Erdoğan'ın tutumunda "diplomasi için yer olduğunu" söylüyor.

Dalay'a göre Haziran sonunda Madrid'de yapılacak NATO zirvesi öncesinde Türkiye, NATO, İsveç ve Finlandiya arasında "güçlü bir diplomasiye" tanık olunacak.

Ancak 30 Haziran'a kadar bir çözüm olmaması durumunda bunun bir kriz anlamına geleceğini söyleyen Dalay, "Bu sadece İsveç ve Finlandiya ile değil, daha da önemlisi Türkiye ile NATO arasında bir kriz olacaktır" diyor.

İsveç ve Finlandiya, NATO'ya katılmak istediklerine ilişkin resmi başvuruyu 18 Mayıs'ta yaptılar.

Normal olarak bir ülkenin ittifaka katılımı, Washington Anlaşması uyarınca belirlenen siyasi ve askeri kriterlerini karşılama performansına bağlı olarak yılları bulabilen zorlu bir süreç.

Ancak hem demokratik düzeyleri hem de uzun yıllardır NATO ortağı olarak işbirliği süreçlerinden geçmiş olmaları sebebiyle İsveç ve Finlandiya için bu sürenin çok uzamama olasılığı yüksek.

Resmi başvurunun işleme konmasından sonra İsveç ve Finlandiya için katılım protokollerinin üye ülkelerinin onayına sunulması gerekiyor.

Yapılan planlamaya göre, İsveç ve Finlandiya'nın resmi katılımlarına ilişkin teknik sürec 29-30 Haziran'da yapılan NATO liderler zirvesinde TÜRKİYE’NİN TALEPLERİNİN 3’LÜ MUHTIRAYA KONU OLMASYLA BAŞLADI .Ancak önemli olan TBMM’SİNİN BU ANLAŞMAYI ONAYLAMASI.EĞER BU İKİ ÜLKE MUHTIRADAKİ TAAHHÜTLERİNİ YERİNE GETİRMEZLERSE TABİKİ MECLİSTEN ÜYELİKLER İÇİN HAYIR OYU ÇIKACAKTIR.

Bu sürecin ardından İsveç ve Finlandiya'nın katılımının üye ülkelerin parlamentolarında tek tek onaylanması da gerekiyor.

Bütün bu süreçlerde ülkelerin oybirliği aranacak. Dolayısıyla Türkiye, süreci her aşamada bloke etme hakkına sahip.TÜRKİYENİN TALEPLERİNİN HAKLI OLDUĞU ORTADA.HEM NATOYU BİR GÜVENLİK ÖRGÜTÜ OLARAK GÖRECEKSİNİZ VE BİZDEN KENDİ GÜVENLİĞİNİZ İÇİN YARDIM İSTEYECEKSİNİZ HEMDE TAM TERSİNE TÜRKİYE İÇİN BÖLÜCÜ VE YIKICI EYLEMLER İÇİNDE OLAN TERÖRÜ DESTEKLEYECESİNİZ ÖYLE Mİ? YOK ÖYLE YAĞMA.TÜRKİYE ARGÜMANLARIYLA SON DERECE HAKLI BİR İTİRAZ ORTAYA KOYMUŞ DURUMDA.SONUNA KADAR BUNDA ISRAR ETMELİYİZ VE KAZANACAĞIMIZA İNANIYORUM.GÖRÜŞMEK DİLEĞİ İLE…..

# YAZARIN DİĞER YAZILARI

Yazar Kemal Çelebi - Mesaj Gönder


göndermek için kutuyu işaretleyin

Yorum yazarak Günışığı Gazetesi Topluluk Kuralları’nı kabul etmiş bulunuyor ve yorumunuzla ilgili doğrudan veya dolaylı tüm sorumluluğu tek başınıza üstleniyorsunuz. Yazılan yorumlardan Günışığı Gazetesi hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.

Haber ajansları tarafından servis edilen tüm haberler Günışığı Gazetesi editörlerinin hiçbir editöryel müdahalesi olmadan, ajans kanallarından geldiği şekliyle yayınlanmaktadır. Sitemize ajanslar üzerinden aktarılan haberlerin hukuki muhatabı Günışığı Gazetesi değil haberi geçen ajanstır.

01

Aydin Bilgen - Dünya yi Karistiran,Ermeni Arnavutlari ve Beyaz Afrikalilardir.

Gerisi hepsi yalan.

Yanıtla . 0Beğen . 0Beğenme 01 Temmuz 14:46


Anket İstikrar Değişim Hizmet Elazığlılar Siz seçime nasıl gideceksiniz?
Tüm anketler