MİLLİ YEMİN

28 Ocak 1920… Osmanlının Meclis-i mebusanı, son kez toplanmış; oy birliği ile “Ahd-i Milli Beyannamesini”kabul etmişti. Daha sonra Misak-i Milli adı verilen ve milli yemin diye bilinen bu metin, günümüz ve geleceğimiz açısından büyük önem arz ediyordu.

            I. Cihan Savaşının korkunç yıkımı üzerimizdeydi. İç kargaşa, her şeye tuz biberdi. Cepheler kan gölüydü. Yani “giden gelmiyor, acep nedendir?” ağıtının yakıldığı dönemdi. 1918’de Sevr’i, 1920’de Mondros Ateşkes Anlaşmasını imzalayan Osmanlı, artık yok hükmünde,bin yıllık Anadolu maceramız bitmek üzereydi. Ancak düşmanın hesap edemediği bir şey vardı ortada. Türk Milleti, cephelerde yenilse bile tarih sahnesinden çekilmediğiniişte bu belge ile herkese gösterdi. Ulusal sınırlarımızın çoğunu, bu beyannameye göre çizdi.

            Aslında meclisin ortaya koyduğu düşünce, Erzurum ve Sivas kongrelerinde alınan kararın ta kendisiydi. Zira Erzurum kongresinde; “Milli sınırlar içinde bulunan vatan parçaları bir bütündür. Birbirinden ayrılamaz” vurgusu yapılmış, Sivas Kongresinde o iddiatekrar onaylanmıştı. Böylece meclis kararına dönüştürülen metin, milletin isteği şeklinde dünyaya duyurulmuştu. Başlayan kutlu Anadolu hareketi, bir anlamda resmiyete dökülmüş;ülkemizin geleceği, milli iradenin içine yerleştirilmişti. Tabi gelişmeler kolay olmamıştı. Atatürkvekillerleayrı ayrı görüşüpkarara inandırmayı başarmıştı. Hazırlanan sekiz maddelik taslak, 22 Ocak 1920’de mecliste okunarak kabul edilmiş vehalkın ortak isteğinedönüştürülmüştü. 

            Tabi bu çabalar,halk oylamasıylaneticelendirilirkenbir yandan millet olma bilinciyle,diğer yandan bağımsızlık ilkesiylebütünleştirilmişti. Çünkü uluslararası meselelerde milletin iradesi ve halkın isteği, her şeyden önemliydi. Haliyleortaya konan anlayış;iç politikada yol gösterici, dış politikada yön belirleyici bir nitelik kazanmıştı. Osmanlının dağılmasına karşılık, yerine kurulacak yeni devletin ve taze cumhuriyetin belgesi oluvermişti.

            Ancak çekişmeler bitmedi tabii. Elviye-i Selase adı verilen Kars, Ardahan, Batum sancakları 93 Harbi (1877) neticesinde Rusya’ya terk edilmişti. Halk oylaması ile vatana bağlanan bölge,1921’de Kars Anlaşmasıyla Kars ve Ardahan Türklere bırakılmıştı. Zarurete binaen Misak-i Milli içinde yer alan Batum, Gürcistan sınırları içinde kalmıştı.

            Benzer bir kabul de Musul havalisi için gerçekleşmişti. Yörenin petrollerine göz diken İngiltere, Hristiyanlara kötü muamele edildiği gerekçesiyle 1918’de bölgeyi işgal etmişti. Tartışmalarsürerken 1925’te Şeyh Sait isyanı patlak vermişti. Baş ağrıtan kalkışma bastırılsa bile iyice zayıflayan memleketin kudreti,bitme noktasına gelmişti. Savaşamayacağımız anlaşılıncaMusul’u, İngilizlere bırakan Milletler Cemiyetininkararına uyulmuştu. Böylece milli yemine rağmen Batum gibi Musulda bizden koparılarak yaban ellere bırakılmıştı.

            Bu gün üzerinde hür yaşadığımız mübarek Anadolu için nice çileler çeken, nice badireler atlatan atalarımızı rahmet ve minnetle anmak zorundayız. Her karış toprağı kanla sulanan bu aziz vatanın, bu aziz milletin düşmanlarının çok olduğunu bilmek zorundayız. Gaflete düşüp aynı hüzün günlerini bir dahayaşamamak içindost kim, düşman kim görmeliyiz. Kısaca atılacak her adım için kılı kırk yarmalıyız. Elbette yeri ve günü gelince en ağır bedeli ödemeye hazırız ama gözlerimizi açarsak sıkıntıya düşmeden rahatça yaşayabiliriz.

            Akif’in; “Allah bu millete bir daha İstiklal Marşı yazdırmasın” temennisi gibi ben de yazımı; “Allah bu milleti bir daha Misak-i Milliye mecbur etmesin” duasıyla tamamlıyorum.