SEÇKİN GÜNDÜZ’DEN “KADIN MAGANDA”

Kimi yazarlar, şairler vardır; bu köşede ismi birçok defalar geçmiştir. Seçkin Gündüz’den ilk kez bahsedecek, ilk kez bir kitabını tanıtacağız sizlere. “Kadın Maganda” adlı hikâye kitabını. Ama önce kendisi; kimdir Seçkin Gündüz?

Seçkin Gündüz. 1949 yılında İstanbul’da doğdu. Kabataş Erkek Lisesi’nden sonra Orta Doğu Teknik Üniversitesi’ni bitirdi. Aynı okulda yüksek lisansını müteakip Maden Yüksek Mühendisi olarak Almanya, İtalya, ABD ve Kanada’da çalıştı. Türkiye’de MTA Genel Müdürlüğü’nde çeşitli kademelerde görev yaptı.

Yıldızları Beklerken adlı ilk öyküsü Çağrı dergisinde (1968) çıkan Gündüz’ün Işıkların Ötesi başlıklı hikâyesi ise Samim Kocagöz Öykü Yarışması’nda (2002) birincilik ödülüne layık görüldü.

Başkaca ödülleri de bulunan yazarın hikâye ve şiirleri aşağıda isimleri verilen belli başlı dergilerde yayımlanmıştır: Türk Dili, Çağdaş Türk Dili, Varlık, Ana, Damar, Yazıt, Abece, İnsancıl, Beşparmak, Dil Dergisi, Adam Öykü. Yurt dışında ise; Bay (Yugoslavya), Şafak (Yunanistan), Kafdağı (Almanya).

Gündüz’ün basılan eserlerini sorarsanız:

-Bir Yığın Sevgi (1969-Hikâye)

-Sevgi Kavşağı (2001-Şiir)

-Kadın Maganda (2017-Hikâye)

Biz bugün yazarın sonuncu eseri Kadın Maganda üzerinde duracağız.

Kadın Maganda, Truva Yayınları arasında çıkmış, 254 sayfa olup içinde 9 hikâye yer almakta. Eserin editörlüğü Senar Yıldız’a, kapak tasarımı Mehmet Emre Çelik’e ait.

Bu kitap elimize geçmeden önce Seçkin Gündüz ismini bize soracak olsaydınız, “o, bir şairdir” diye cevaplardık. Hikâye de yazdığını; hatta hikâyeciliğinin şairliğinden önce ve önde olduğunu doğrusu bilmezdik.

Seçkin Gündüz’ün hikâyelerini okuduğunuzda evvela şuna tanık oluyorsunuz:

Gündüz, kısacası, insanı tanıyan; insan ruhunu/ruhiyatını bir ruh doktoru mesabesinde çözmüş/çözümlemiş biri.

Onun hikâyelerindeki kahramanlar çoğu zaman isimsizdir. Tamamı isimsiz olsa da sorun değil. İsimlerini siz koyabilirsiniz. Komşum falan, mahallelim filan, arkadaşım şu, bu diyebilirsiniz. Adeta bunu demeniz/ diyebilmeniz için bir imkân tanımıştır yazar size. Belki de böylece Gündüz, okurunu vakaya çekebilmek, öyküsüne dâhil edebilmek için bir proje tasarlamıştır. Okurunun yüreğindeki cevheri, kafasındaki rezervi kullanmak istemiştir belki de. Ne de olsa o bir “Maden Mühendisi”dir hani…

Mustafa Güney’in, Gündüz’le Kadın Maganda üzerine bir mülakatı vardır. O mülakatında Güney’in, soruların içine gizlediği kimi tespitleri var ki -hiç değilse- ikisini seslendirmeden geçmeyelim:

-Öykülerinizde tiyatral bir hava söz konusu. İnsan okurken kendisini tiyatronun içinde gibi hissediyor.

-Öykülerde karşılıklı bir konuşma hâkim. Betimlemelerden daha çok kişi, karakterleri, sorunları ve kimi zaman çözümleriyle karşımıza çıkartılmış.

Tespitler yerinde. Güney’e katılıyoruz.

Seçkin Gündüz öyküsünün hiç mi kusuru yok peki?

Biz, bir eleştirmen; hele bir hikâye eleştirmeni hiç değiliz. Ancak Gündüz öyküsünün kadı kızınca kusuru olsa ne olur? Biri şu mesela:

Gündüz, öykülerini genellikle çok uzun tutmuş. Eskilerin “nuvel” dedikleri boyutta hem de. Örnek diyecek olursanız; kitaba adını veren hikâye 66 sayfadır. İkinci hikâye Sanki 53 sayfa. Ve üçüncüsü, Merhaba Minibüs 38 sayfa.

Bir Batılı yazarın sözü hatırıma gelir hep; “Kitap sabırlıdır, okur değil.” Arkasından, dünya ünlüsü Picasso’nun cümlesi; “Sanat gereksiz şeylerin ayıklanmasıdır.”

Bir diğer eleştirel husus; Merhaba Minibüs öyküsündeki annenin bazı davranışlarında ve çocuklarıyla konuşmasında -ailevi sıkıntıları/stresi sebebiyle dahi olsa- anne/evlat sınırını aşması, diyeceğiz. Şu sayfalara bakabilirsiniz; 132, 133, 134, 135, 136, 141, 153, 154, 156.

Böylesine sınır aşma vakaları kitaba isim olan öyküde de çokça göze çarpıyor. Gündüz’ün bilhassa kadın kahramanları kaba, baskıcı, nobran hanımlardan seçilmiş. (Örneğin bkz. s.9, 23, 28, 29...) Aynı hikâyedeki çocukların konuşma üslupları da bize kalırsa yaşlarının/yaşıtlarının pek üstünde gibi.

Şimdi de olumlu manada, eğitimciler ve ebeveynler düzeyinde pend-ü nasihat. Üç sayfada üç cümleye işaret düşmüşüz:

s.38- Aferin… Her şeye, herkese “evet” denmez.

s.45- Yeri geldi mi diklenmeyi bileceksin.

s.192- Yeri gelince de “hayır” demesini bil, boyun eğme.

Tebrikler Sayın Gündüz. Tüm anne/babalar, bütün eğitimciler bizce çocuklarına bu reaksiyoner davranışları kazandırmalıdır. Her emre amade, hayhaycı, evet efendimci bir nesil ziyandır. Yavrularımız, sırası gelende, “Yok! Hayır! Olmaz!” demesini; elindekine sahip çıkmasını ve hakkını almak için ayağa kalkmasını bilmelidir.

Söze, Suçlu başlıklı öyküden bir alıntıyla temmet çekelim gelin; “Her canlı eğitilir…. Hayvanlar, bitkiler, hepsi!”